Πρόγραμμα
Καλλιέργειας Δεξιοτήτων
Θεματική |
Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ |
Υποθεματική |
Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη –
Εθελοντισμός, Διαμεσολάβηση |
||
ΒΑΘΜΙΔΑ/ΤΑΞΕΙΣ (που προτείνονται) |
Ε΄ Δημοτικού – Τμήμα: Ε1 |
||||
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ |
Πετρίδου Αντωνία |
||||
Τίτλος |
Εγώ και η Κοινωνία |
||||
|
|||||
Δεξιότητες στόχευσης του
εργαστηρίου |
Δεξιότητες 21ου αιώνα:
Α1. Δεξιότητες μάθησης
21ου αιώνα – Κριτική σκέψη, Επικοινωνία, Α2. Συνεργασία , Δημιουργικότητα Δεξιότητες ζωής: Β1. Δεξιότητες της κοινωνικής
ζωής –Κοινωνικές δεξιότητες
, Υπευθυνότητα Β2. Δεξιότητες διαμεσολάβησης και κοινωνικής ενσυναίσθησης – Ενσυναίσθηση και ευαισθησία, Πολιτειότητα Δεξιότητες του νου:
Γ1. Στρατηγική
Σκέψη –Οργανωσιακή σκέψη, Μελέτη περιπτώσεων και Επίλυση προβλημάτων |
||||
1ο εργαστήριο |
Προσεγγίζοντας την έννοια του εθελοντισμού
|
Προσδοκώμενα
μαθησιακά αποτελέσματα |
Με τις δραστηριότητες της ενότητας αυτής οι μαθητές καλούνται : ·
Να προσεγγίσουν την έννοια του εθελοντισμού
και να κατανοήσουν τα δομικά στοιχεία του, την πρωτοβουλία και τη συμμετοχή ·
Να σκεφτούν την αξία του και τη δομική σχέση
τους με τα ανθρώπινα δικαιώματα ·
να ανακαλύψουν τη σχέση της υπεράσπισης των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων με πράξεις εθελοντισμού και αλληλεγγύης
|
Δραστηριότητες –
(ενδεικτικές) |
(1η
διδακτική ώρα ) 1η
Δραστηριότητα ; Τι γνωρίζω; Τι
θέλω να μάθω; Τι έμαθα; Οι μαθητές καταγράφουν τι γνωρίζουν για τον
εθελοντισμό και τι θέλουν να μάθουν, στο βιβλιαράκι τους… Στο τέλος της
δράσης θα συμπληρώσουν «Τι έμαθαν» Παρακολούθηση video (πρόταση Αλέξανδρου) https://youtu.be/17o8CIeXV2Y Το video αναφέρεται στη
Θεωρία Παιγνίων, ένα διεπιστημονικό κλάδο των μαθηματικών, των οικονομικών,
της πολιτικής επιστήμης, της βιολογίας και της ψυχολογίας για τη μελέτη της
λήψης αποφάσεων σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον και θέτει ερωτήματα για την
ανάγκη αλληλεγγύης και εθελοντικών δράσεων
για την επίλυση των κοινωνικών περιβαλλοντικών και λοιπών προβλημάτων. Συζητάμε
στην ολομέλεια : Ο όρος «Εθελοντισμός» αναφέρεται γενικά
στην ηθελημένη πράξη για κάποιο κοινωφελή σκοπό χωρίς υλικό
ή άλλο αντάλλαγμα. Ως εκ τούτου, εθελοντής είναι ο πολίτης που προσφέρει
ανιδιοτελώς χρόνο ή γνώση για χρήσιμες δράσεις προς όφελος άλλων, χωρίς να περιμένει
αντάλλαγμα. Ετυμολογικά προέρχεται από το ρήμα «εθέλω», που σημαίνει θέλω πολύ. Νοιάζομαι
και Δρω (ΙΔΡΥΜΑ ΛΑΜΠΡΑΚΗ & ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΔΕΣΜΟΣ) 2η Δραστηριότητα: Με τη βοήθεια της Φωτοθήκης https://noiazomaikaidrw.gr/fotothiki/ του «Νοιάζομαι και Δρω» γνωρίσαμε ομάδες εθελοντών και
το έργο τους και μάθαμε τα χαρακτηριστικά του εθελοντισμού Σημαντικές
πρωτοβουλίες – μορφές Εθελοντισμού έχουν αναπτυχθεί από τις τοπικές
κοινωνίες σε τομείς όπως η Πολιτική Προστασία (έκτακτες
καταστάσεις, θεομηνίες, φυσικές καταστροφές, σεισμοί κ.ά.), η προστασία
του Περιβάλλοντος (αντιμετώπιση πυρκαγιών, δενδροφυτεύσεις, αποψιλώσεις,
καθαρισμοί ακτών κ.ά.), η βελτίωση δημόσιων χώρων, η διατήρηση και
προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Το τελευταίο χρονικό διάστημα
της οικονομικής κρίσης και της αποδυνάμωσης του κοινωνικού κράτους έχουν
εμφανιστεί νέες μορφές Εθελοντισμού με τοπική δράση, όπως τα δίκτυα
ανταλλαγής υπηρεσιών-τράπεζες χρόνου, τα κοινωνικά παντοπωλεία,
τα κοινωνικά φροντιστήρια, τα κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία κ.ά.
(2η
διδακτική ώρα ) 1η
Δραστηριότητα: «Εθελοντισμός
και αξίες», Δραστηριότητες, ασκήσεις, τεχνικές για τον Εκπαιδευτικό, σελ. 22
-23. Επιπλέον στόχος η σύνδεση των εθελοντικών δράσεων με τις παραπάνω
έννοιες. Διαβάζουν το Β από τη δραστηριότητα «Είναι η
πράξη που μετρά», Βιβλίο για τον μαθητή, σελ. 48. Οι μαθητές συμπληρώνουν και συζητούν τις
δραστηριότητες των σελ. 24 και 25 από το Βιβλίο για τον μαθητή. Προαιρετικά, αν ο χρόνος το επιτρέπει: Οι
μαθητές συμπληρώνουν και συζητούν τη δραστηριότητα της σελ. 16, α-γ από το
Βιβλίο για τον μαθητή |
2ο εργαστήριο |
Ο εθελοντισμός, ο εθελοντής και τα χαρακτηριστικά τους και τα ανθρώπινα
δικαιώματα |
Προσδοκώμενα
μαθησιακά αποτελέσματα |
Με τις δραστηριότητες της ενότητας αυτής οι μαθητές καλούνται : ·
Να γνωρίσουν τις αρχές, τα χαρακτηριστικά
και τις διαστάσεις τους εθελοντισμού μέσα από παραδείγματα ·
Να σκεφτούν την αξία του εθελοντισμού και τη
δομική σχέση τους με τα ανθρώπινα δικαιώματα ·
να ανακαλύψουν τη σχέση της υπεράσπισης των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων με πράξεις εθελοντισμού και αλληλεγγύης |
Δραστηριότητες –
(ενδεικτικές) |
1η
Δραστηριότητα : Ανακαλύπτοντας τα χαρακτηριστικά του
εθελοντισμού» Δραστηριότητες, ασκήσεις, τεχνικές για τον Εκπαιδευτικό σελ.
46-50. 2η
Δραστηριότητα «Η Οικουμενική
Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα», Βιβλίο Μαθητή, σελ. 72, 73 και 77. Η
δραστηριότητα υλοποιείται σε ομάδες και ακολουθεί συζήτηση.
|
3ο εργαστήριο |
Αλληλεγγύη, προσεγγίζοντας την έννοια Αποσαφήνιση
εννοιών
|
Προσδοκώμενα
μαθησιακά αποτελέσματα |
Με τις δραστηριότητες της ενότητας αυτής οι μαθητές καλούνται: ·
Να κατανοήσουν την αξία της συνεργασίας, της
συμμετοχής, της πρωτοβουλίας ·
Να συνειδητοποιήσουν τη δύναμη της
οργανωμένης δράσης των πολιτών ·
Να γνωρίσουν τι διαφορετικές εκδηλώσεις της
αλληλεγγύης ως απάντηση στα κοινωνικά προβλήματα ·
Να ανακαλύψουν τη στενή σχέση αλληλεγγύης
και εθελοντισμού |
Δραστηριότητες – (ενδεικτικές) |
Αλληλεγγύη: «Θα μπορούσε να μου συμβεί», Δραστηριότητες, ασκήσεις, τεχνικές για τον
Εκπαιδευτικό, σελ. 64 (σύντομη εισαγωγική δραστηριότητα). «Τα χαρακτηριστικά
της Αλληλεγγύης», Δραστηριότητες, ασκήσεις, τεχνικές για τον
Εκπαιδευτικό, σελ. 52-54. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει, αντί του άρθρου
«Η αλληλεγγύη που έσωσε ένα μικρό παιδί» της σελ. 54, άλλη δράση αλληλεγγύης
από τις σελ. 55-60. Με την ολοκλήρωση της δραστηριότητας και την
καταγραφή των χαρακτηριστικών της αλληλεγγύης, διαβάζουν τον ορισμό για
παιδιά στη σελ. 35 του Βιβλίου για τον μαθητή. |
4ο εργαστήριο |
Γνωριμία με οργανισμούς, φορείς, συλλογικότητες της
κοινωνίας των πολιτών
|
Προσδοκώμενα
μαθησιακά αποτελέσματα |
Με τις δραστηριότητες της ενότητας αυτής οι μαθητές καλούνται: ·
Να γνωρίσουν φορείς που προσφέρουν
διαφορετικές μορφές εθελοντικής –αλληλέγγυας εργασίας ·
Να συνδέσουν τη δράση των φορέων αυτών με τα
ανθρώπινα δικαιώματα και την προάσπιση τους |
Δραστηριότητες –
(ενδεικτικές) |
Τομείς δράσης φορέων αλληλεγγύης και εθελοντισμού,
καταγραφή που θα προκύψει από τον συνδυασμό της δραστηριότητας «Γνωρίζοντας
ένα φορέα» με τις εμπειρίες των μαθητών και παραδείγματα φορέων (ενδεικτικά
στο Δραστηριότητες, ασκήσεις, τεχνικές για τον Εκπαιδευτικό, σελ. 67-74 και
76. Ο χάρτης της γειτονιάς μου»: αποτυπώνουμε,
επιλέγουμε, υποστηρίζουμε, δραστηριότητες Α΄ έως Δ΄ και ΣΤ΄. Δραστηριότητες, ασκήσεις, τεχνικές για τον Εκπαιδευτικό, σελ.
112-113 |
5ο εργαστήριο |
Σχέδιο Δράσης (Προετοιμασία- Σχεδιασμός βάσει
πραγματικών αναγκών) |
Προσδοκώμενα
μαθησιακά αποτελέσματα |
Οι μαθητές
και οι μαθήτριες: - Να αποκτήσουν δεξιότητες μάθησης και ψηφιακής μάθησης
21ου αιώνα. - Να αναπτύξουν δεξιότητες της κοινωνικής ζωής. |
Δραστηριότητες –
(ενδεικτικές) |
Τα στάδια ενός προγράμματος εθελοντισμού Οδηγός για τον εκπαιδευτικό (1ο
τεύχος), σελ. 58. Δραστηριότητες, ασκήσεις, τεχνικές για τον Εκπαιδευτικό,
σελ. 114-115. Απόφαση των μαθητών για δράση που θα πραγματοποιηθεί. Ιδέες, Δραστηριότητες, ασκήσεις, τεχνικές για τον Εκπαιδευτικό,
σελ. 116 |
6ο εργαστήριο |
Υλοποίηση της δράσης-
Ενεργοί πολίτες_ καθαρισμός ακτής |
Προσδοκώμενα
μαθησιακά αποτελέσματα |
Οι μαθητές και οι μαθήτριες: -
Να αναπτύξουν δεξιότητες
στρατηγικής σκέψης, ευαισθησία, διαμεσολάβησης και κοινωνικής ενσυναίσθησης. |
Δραστηριότητες –
(ενδεικτικές) |
Αν η δράση αφορά χώρο εκτός σχολείου,
προβλέπεται μετακίνηση. Η τάξη υλοποιεί την εθελοντική δράση που έχει σχεδίασε |
7ο εργαστήριο |
Απολογισμός της
δράσης _ Αξιολόγηση |
Προσδοκώμενα
μαθησιακά αποτελέσματα |
Οι μαθητές και οι
μαθήτριες: -Να αναστοχαστούν και να αξιολογήσουν την πορεία τους στο πρόγραμμα και να μοιραστούν
σκέψεις και προβληματισμούς. -Να αξιοποιήσουν δημιουργικά τις ΤΠΕ. |
Δραστηριότητες –
(ενδεικτικές) |
Οι μαθητές καλούνται να αξιολογήσουν το πρόγραμμα και να
δημιουργήσουν μια αφίσα με τον τίτλο του προγράμματος «Η κοινωνία κι εγώ»,
συμπληρώνονται φύλλα αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης, και αναφέρονται
σκέψεις και συναισθήματα για το πρόγραμμα και τρόποι βελτίωσής του. Κλείνουμε
με τον αναστοχασμό. |
Εκπαιδευτικό Υλικό/ Συνδέσεις /Βιβλιογραφία |
Τεύχος 3: Βιβλίο για τον
μαθητή (http://noiazomaikaidrw.gr/wp-content/uploads/2015/08/3o_TEYXOS_Single_Pages.pdf)
Τεύχος 5: Νοιάζομαι και Δρω – Οδηγός για την
Οικογένεια (https://noiazomaikaidrw.gr/wp-content/uploads/2018/12/Teyxos_5.pdf) Απαραίτητοι Σύνδεσμοι
www.noiazomaikaidrw.gr (διαδικτυακός τόπος)
Οπτικοακουστικό υλικό,βίντεο από τις δράσεις των σχολείων, βίντεο-μαρτυρίες νέων εθελοντών, άλλο αξιοποιήσιμο εκπαιδευτικά υλικό (http://ethelontismospaideia.gr/istories-ethelontismou/) (π.χ.,
ταινίες-ντοκιμαντέρ, μουσική κ.ά.)
Διαδραστικό υλικό, ψηφιακές
παιγνιώδεις δραστηριότητες (https://noiazomaikaidrw.gr/psifiakes-drastiriotites-noiazomai-kai-drw/)
ΥΠΔΒΜΘ. (2010). Νέο Σχολείο:
Πρώτα ο Μαθητής. από: http://www.ypepth.gr/docs/ neo_sxoleio_brochure_100305.pdf, τελευταία ανάκτηση 14-05-2021. |
Αξιολόγηση Εργαστηρίου
Μετά το πέρας του εργαστηρίου οι μαθητές ήταν σε θέση να γνωρίζουν τα
ανθρώπινα δικαιώματα γενικά και των παιδιών ειδικότερα. Προβληματίστηκαν,
εξοικειώθηκαν με τη Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ανέπτυξαν δεξιότητες
διαμεσολάβησης και κοινωνικής ενσυναίσθησης, ευαισθησία απέναντι σε προβλήματα
που αφορούν στην κοινωνία και συνειδητοποίησαν το βασικό σκοπό του
προγράμματος, την αναγκαιότητα δηλαδή να γίνουν συνειδητοποιημένοι και ενεργοί
πολίτες. Ανέπτυξαν και υιοθέτησαν με λίγα λόγια την νέα έννοια της
πολιτειότητας.
Οι μαθητές/τριες στο τέλος
του εργαστηρίου, θα πρέπει : Να αναγνωρίζουν την κλιματική αλλαγή
και τα φαινόμενα με τα οποία αυτή εκδηλώνεται ως αίτιο/παράγοντα που οδηγεί τους ανθρώπους σε μετανάστευση Να αναγνωρίζουν τη διασύνδεση μεταξύ
της απόφασης μετανάστευσης των ανθρώπων με τον μη αναστρέψιμο
βαθμό παραβίασης των στοιχειωδών δικαιωμάτων
τους, ως εκείνο το στοιχείο που κάνει τον μετακινούμενο
λόγω κλιματικής αλλαγής
να είναι συγχρόνως μετανάστης και πρόσφυγας λόγω κλιματικής αλλαγής να είναι
συγχρόνως μετανάστης και πρόσφυγας |
2o Εργαστήριο :
Το κλίμα αλλάζει… η ζωή αλλάζει… |
1. Ο/Η
εκπαιδευτικός προβάλει το βίντεο: Μπανγκλαντές:
Η γη που χάνεται [1:50] Στο παραπάνω βίντεο γίνεται αναφορά στο νησί Κουτούμπντια (αναζήτηση στα αγγλικά: Kutubdia Island) στη νότια ακτή του Μπανγκλαντές στον κόλπο της Βεγγάλης με τη
χρήση της εφαρμογής Χάρτες Google https://maps.google.com ή του προγράμματος γραφικής απεικόνισης της Γης Google Earth https://www.google.com/earth 2. Στη συνέχεια ακολουθεί συζήτηση βασισμένη στις παρακάτω ερωτήσεις: ·Πότε μειώθηκε στο μισό
ο πληθυσμός του νησιού και
γιατί; ·Γιατί το Μπανγκλαντές είναι ευάλωτο στις κλιματικές αλλαγές; · Πού βασίζεται το επιχείρημα ότι για αυτές
τις καταστροφές ευθύνονται οι χώρες της Δύσης; · Πώς αντιλαμβάνεστε τι φράση ότι το Μπανγκλαντές μπορεί να παλεύει
σε έναν χαμένο
αγώνα; Η
εκπαιδευτικός δίνει στις ομάδες των μαθητών να μελετήσουν
τις τέσσερις βασικές κατηγορίες των
δικαιωμάτων του παιδιού και να
αναφέρουν ποια από αυτά θεωρούν ότι παραβιάστηκαν
στην περίπτωση των παιδιών
που ζούσαν στην Κουτούμπντια και αναγκάστηκαν
να πάνε αλλού (βλ φύλλο
εργασίας 1). 3. Οι απαντήσεις των ομάδων συζητούνται στην ολομέλεια. |
Οι μαθητές/τριες στο τέλος του εργαστηρίου, θα πρέπει να μπορούν: Να αναγνωρίζουν τις διαφορετικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Να εντοπίζουν περιοχές στον παγκόσμιο χάρτη οι οποίες
υφίστανται τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Να κατανοούν ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που έχει διαφορετικές επιπτώσεις σε διαφορετικές περιοχές του πλανήτη |
3o Εργαστήριο : Η κλιματική αλλαγή
είναι παντού |
1. Κόβονται με ψαλίδι και μοιράζονται στις ομάδες των μαθητών 20 καρτέλες [Bλ. Αβδελλή, Γκότζος κ.ά.
Παραρτήματα 2.2.1 και 2.2.2 σ.64-67, https://bit.ly/2QFXZxs ). Αυτές
περιέχουν 10 επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε 10 περιοχές του
πλανήτη. 2. Στις 10 καρτέλες υπάρχουν εικόνες από τις επιπτώσεις και στη λεζάντα
αναφέρεται η περιοχή. Στις άλλες 10 καρτέλες υπάρχει ο χάρτης της περιοχής και στη λεζάντα αναφέρεται η επίπτωση. Κάθε
ομάδα μαθητών καλείται να αντιστοιχίσει τις καρτέλες
με τις εικόνες με αυτές με τους χάρτες των περιοχών, φτιάχνοντας έτσι 10 ζεύγη. Γίνεται παρουσίαση των αντιστοιχίσεων στην
ολομέλεια |
Η κλιματική αλλαγή
είναι παντού (συνέχεια) |
1.
Ζητείται
από τις ομάδες των μαθητών να τοποθετήσουν κάθε εικόνα
πάνω στον παγκόσμιο χάρτη, που υπάρχει αναρτημένος σε μια γωνιά της τάξης, χωρίς
ιδιαίτερες απαιτήσεις για τον ακριβή
γεωγραφικό προσδιορισμό της πληγείσας χώρας/περιοχής. Για να κολλήσουν τις εικόνες είτε χρησιμοποιούμε blue tack είτε τις έχουμε
εκτυπωμένες σε αυτοκόλλητο χαρτί. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιήσουν το φύλλο εργασίας 2. Σε αυτή την. περίπτωση καλό είναι το φύλλο εργασίας 2 να εκτυπωθεί σε μεγάλου μεγέθους χαρτί (Α3). 2. Οι ομάδες
των μαθητών παρατηρούν τα φαινόμενα και τη χωρική κατανομή τους στον
χάρτη και γράφουν
τα συμπεράσματά τους στο
φύλλο εργασίας 2. 3. Τα
συμπεράσματα των ομάδων συζητούνται στην ολομέλεια Φύλλο εργασίας ( για να το κατεβάσετε πατήστε εδώ |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου